Onlangs zat ik in de spreekkamer van het ADHD-centrum naast mijn partner voor de uitslag van zijn onderzoeken. Ja hoor, hij had wel degelijk ADHD zo bleek uit diverse onderzoeken. We wisten dit eigenlijk al. Echter is voor een geschikte behandeling met medicatie een officiële diagnose vereist.
Terwijl mijn partner tal van vragen moest beantwoorden, was ik afgeleid en dacht ik aan de impact van ADHD op ons seksleven. Ik vroeg me af hoe anderen dit ervaren. Ik weet vanuit mijn eigen relatie dat ADHD een enorme impact heeft op ons gezinsleven en onze relatie, maar dat dit in de slaapkamer zelden voor problemen zorgt. Vermoedelijk omdat wij beiden een ADHD-brein hebben en dus op onze eigen manier toch dezelfde worstelingen hebben en deze van elkaar herkennen. Hoe zit dit nu precies en hoe staan andere koppels hier tegenover?
Wat is ADHD:
ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) is een stoornis waarbij een persoon vaak erg druk en snel afgeleid is. Dat kan op verschillende manieren voor problemen zorgen.
Er zijn drie soorten ADHD, met elk hun eigen kenmerken:
1. ADHD-I (Inattentive): je hebt vooral moeite om je aandacht bij dingen te houden. Je zit vaak in je eigen wereld, voor anderen lijkt het alsof je aan het dagdromen bent. Dit heette vroeger ADD, Attention Deficit Disorder.
2. ADHD-H (Hyperactive/Impulsive):je bent erg druk, je beweegt veel en kunt moeilijk stilzitten. Ook doe en zeg je vaak dingen zonder er eerst over na te denken.
3. ADHD-C (Combined): je hebt kenmerken van allebei de andere soorten. Je bent dus druk én je hebt moeite met aandacht. Deze vorm van ADHD komt het meest voor.
Als ik online (op Pubmed) zoek naar de impact van ADHD op het seksleven van individuen valt mij op dat er in de literatuur weinig onderzoek blijkt te zijn. Uit een ouder Nederlands onderzoek blijkt dat ongeveer 40% van de mensen met AD(H)D, zowel mannen als vrouwen, minstens één probleem heeft op het gebied van seksualiteit.
De ontevredenheid over het seksleven ligt aanzienlijk hoger dan bij mensen zonder AD(H)D. Meest genoemde problemen in dat onderzoek waren: moeite om een orgasme te krijgen, problemen met seksuele opwinding, te vroeg klaarkomen (bij de mannen) en een afkeer van seks. De onderzoekers denken dat ‘vaak afgeleid raken’ problemen met de opwinding en het orgasme veroorzaakt. Wanneer ik meer spreek met mensen over ADHD en seksualiteit is dit ook iets wat vaak naar voren komt. Bij sommigen is er ook sprake van een hyperfocus tijdens seks. Dit kan juist heel positief uitvallen, omdat deze focus ervoor zorgt dat alles op dat moment echt alleen om seks draait. Als een van de partners ADHD heeft met vaak een hyperfocus en de ander niet, kan dit ook weer voor spanningen zorgen, want dat voelt de niet-ADHD’er zich misschien compleet overweldigd wanneer de ander in zo’n hyperfocus komt. Daarnaast kan een zeer seksuele ADHD’er soms iemand nodig hebben die een soortgelijk verlangen voor intimiteit deelt. In sommige relaties is het namelijk nodig om het ADHD-brein optimaal te prikkelen zodat de focus op seks blijft, hierdoor moet de lat soms hoger komen te liggen. Er komt ook uit onderzoek dat ADHD’ers waarbij het seksueel verlangen wordt gedwarsboomd, sommige eerder geneigd zijn de prikkels toch elders op te zoeken. Ze zetten dan vaker masturbatie, porno of fysieke ervaringen in met andere mensen dan hun partner.
Een ander argument wat uit de onderzoeken van Ari Tuckman komt, een Amerikaanse psycholoog gespecialiseerd in ADHD, is de verstoorde relatie rol. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld; "Ik voel me als een moeder voor mijn man", vertelde Kellie, een 43-jarige vrouw zonder ADHD, "Dat is niet erg sexy!"
In het onderzoek van Ari Tuckman wordt ook de onevenwichtige huishoudelijke verantwoordelijkheden vaak genoemd door echtgenoten. Door deze verantwoordelijkheden waren ze ‘s avonds vaak fysiek en emotioneel te uitgeput voor intimiteit. Ook de link tussen ADHD en extreme emoties in de vorm van woede, kwam vaak aan de orde. "Zijn opvliegendheid en irrationele reacties op situaties zijn een complete afknapper", meldde Kristen, 35 jaar oud, over haar man met ADHD. De partners die zelf ADHD hebben kwamen met minder symptoom gerelateerde verstoringen van hun seksleven. Wel werden afleiding, stress, bijwerkingen van medicatie en niet overeenkomen in de hoeveelheid zin met hun partner genoemd.
Met of zonder medicatie blijft ADHD altijd een rol houden in een relatie. Daarom is het van groot belang om met elkaar te blijven praten. en te zoeken naar dingen die zouden kunnen helpen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het licht uit of het licht aan. Bij het licht uit kan dit mogelijk afleiding verminderen en kun je je meer focussen op de intimiteit. Zo zijn er tal van (kleine) maniertjes die je jezelf zou kunnen aanleren die heel waardevol kunnen zijn en bij kunnen dragen aan een fijn seksleven.
Blijf je toch tegen problemen aanlopen in seksualiteit, zoals te veel afleiding, opwinding problematiek/verminderd verlangen, te vroeg klaarkomen, pijn bij het vrijen of andere ervaringen. Overweeg dan om mijn hulp als consulent seksuele gezondheid in te schakelen.
Naast mijn professie ben ik dus ook ervaringsdeskundige op dit gebied. De behandeling zal volgens het biopsychosociale model verlopen. Waarbij aandacht wordt besteed aan het lichamelijke en psychologische en sociale deel met jou en/of met je partner erbij.